Μολονότι οι πίνακες που ζωγράφισε στην Αρλ είναι γνωστοί για το φως στο οποίο λούζονται τα αντικείμενα, εκείνη την εποχή ο Van Gogh εμπνεόταν επίσης από τη νύχτα. Για αυτόν τον πίνακα χρησιμοποίησε χρώματα πολύ έντονα και οξειδωμένα, δίνοντας ζωή σε μια από τις πιο δυναμικές σκηνές εσωτερικού χώρου.
Στα παλιά καφενεία νιώθω την ίδια ιδιότυπη θαλπωρή πού με τυλίγει πάντοτε σε χώρους όπου είναι αποκλεισμένες οί γυναίκες. Είναι ή ίδια αίσθηση πού είχα όταν ακολουθούσα τον πατέρα μου στα τούρκικα χαμάμ, όταν αργότερα πήγα στον στρατό, και πολύ αργότερα στο Άγιο Όρος. Λες και ή απουσία κάθε θηλυκού στοιχείου να υπαγορεύει μια ξεχωριστή συμπεριφορά, πού εκδηλώνεται μόνον όταν οι άντρες είναι μεταξύ τους. Υπάρχει ελάχιστος ναρκισσισμός ή ένας ναρκισσισμός άλλου τύπου, καθώς και μεγαλύτερη φυσικότητα στον τρόπο πού εκφράζονται. Οι φωτογραφίες πού δημοσιεύονται εδώ είναι από ένα καφενείο πού υπήρχε στη γωνία Πατησίων και Αγίου Μελετίου, απέναντι από το «Μπρόντγουαιη». Το 1982 το είχα επισκεφθεί πολλές φορές σε διαφορετικές ώρες, μόνος ή με κάποιον φίλο, παίρνοντας πάντα μαζί μου και τη φωτογραφική μου μηχανή. "Ηθελα να αποτυπώσω την ατμόσφαιρα πού επικρατούσε εκεί μέσα, λες και κάποιος με είχε προειδοποιήσει, λέγοντας μου πώς αυτό το τόσο χαρακτηριστικό αθηναϊκό καφενείο θα υπέκυπτε στα κελεύσματα των καιρών και θα μετατρεπόταν εκείνη ακριβώς τη χρονιά σε μπουτίκ ανδρικών και γυναικείων ρούχων.Όποτε περνάω από κει, προσποιούμαι πώς ενδιαφέρομαι για τα κομψά ρούχα πού εκτίθενται στις βιτρίνες του, αλλά στην πραγματικότητα προσπαθώ να κοιτάξω πίσω από τα ακριβά ρούχα, ξαναφέρνοντας στη μνήμη μου τη μυρωδιά και τους φωτισμούς του παλιού καφενείου.
Οι περισσότεροι θαμώνες ήταν ηλικιωμένοι πού φορούσαν κοστούμια, γρα-βάτες και καπέλα. Υπήρχε ένας μόνιμος θόρυβος από ομιλίες πού έφτανε ως ένα ορισμένο ύψος και σε προστάτευε από τη σιωπή. Εγώ πήγαινα εκεί για να χωθώ σ' αυτό το προστατευτικό βαμβάκι, οπότε δεν άντεχα την υπερβολική (πολλές φορές εκκωφαντική) σιωπή του σπιτιού μου, πού ακόμα κι όταν ακούγεται μου-σική, μου τρυπάει τ' αυτιά.Έκτος από ελάχιστες εξαιρέσεις, οι άνθρωποι αυτοί ήταν πολύ ήρεμοι, απολάμβαναν με αργές κινήσεις τον καφέ τους, κάπνιζαν, έπιναν ούζο, ρακή, κονιάκ ή μπύρα, και έπαιζαν τάβλι, σκάκι ή χαρτιά. Κουβαλούσαν σχεδόν πάντα στην τσέπη του πανωφοριού τους μια εφημερίδα, πού διάβαζαν με μεγάλη προσοχή. Όταν ήταν με παρέα, σχολίαζαν κάποιο γεγονός, οπότε άρχιζε μια συζήτηση γύρω από την πολιτική, τα τελευταία νέα, την ακρίβεια και τα επιτεύγματα της Ια-τρικής. Μερικοί είχαν μαζί τους φάρμακα πού έπρεπε να πάρουν μια ορισμένη ώρα, οπότε σε λίγο ή κουβέντα επικεντρωνόταν σε θέματα υγείας πού ταλαιπωρούσαν αυτούς τους ίδιους, αλλά και τους συγγενείς και φίλους τους. Σκέφτομαι πώς οι περισσότεροι από αυτούς θα πρέπει να έχουν πεθάνει κι έτσι δεν θα μάθουν ποτέ ότι έχουν εγκλωβιστεί για πάντα στις σελίδες ενός περιοδικού.
[γ. Ισσαρης]
-------------------------------------------------------------------------------------------------Το καφενείο «Αθηναίος» στην Αλεξάνδρεια
καφενείον το "ΝΕΟΝ" την νυχτα
(Γιάννης Τσαρούχης)
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Κ Α Φ Ε Ν Ε Δ Α Κ Ι
Είσαι :
Καφενεδάκι παραλιακό με μπλε τραπεζάκια κι άσπρους
φρεσκοσοβαντισμένους τοίχους .
Με ήχους θαλασσινούς και αυγουστιάτικα μελτέμια .
Με βασιλικό και γεράνια , με μια γαρδένια σε παλιό βαρέλι σκουριασμένο .
Με μυρωδιά ούζου και χταποδάκι στα κάρβουνα .
Σε βρίσκω :
Τ’ απομεσήμερα μ’ αγάπες πυρωμένες , σε γλυκιά ηρεμία
ουρανού ανέφελου παραδομένο .
Με βρίσκω :
Στις μικρές κι αγαπημένες σου συνήθειες .Ίσως και να’ναι
το μόνο σταθερό σημείο , το μόνο στήριγμα όταν όλα γύρω τα
αισθάνομαι να καταρρέουν .
Εσύ πάντοτε με τον ίδιο τρόπο θα τινάζεις το κεφάλι .
Τα φρύδια σου χρόνια τώρα, το ίδιο τόξο σχηματίζουν .
Είσαι :
Καφενεδάκι παραλιακό σε μπλε βαθύ ντυμένο ,
με μυρωδιά καφέ φρεσκοψημένου, σε φλιτζάνι άσπρο χοντρό.
Σε σούρουπο στο Αιγαίο με ανάσες νυχτερινές
και ψίθυρους φορτωμένο .
( When I was young never needed anyone
Make love was just a fun
But now those days are gone …. )
